Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας

Το ενδιαφέρον για την Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ), γνωστής επίσης και ως Διαταραχή Κεντρικής Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΚΑΕ), αυξήθηκε σημαντικά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, παράλληλα με μία έκρηξη στην νευροεπιστημονική έρευνα η οποία συνέβαλλε στην αυξημένη μελέτη των ακουστικών διεργασιών στον εγκέφαλο. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αύξηση στην δημόσια επίγνωση των Διαταραχών Ακουστικής Επεξεργασίας, το οποίο έχει οδηγήσει σε μια πληθώρα παρερμηνειών και σύγχυσης σχετικά με τι είναι (και δεν είναι) η ΔΑΕ, πως διαγιγνώσκεται, και τις μεθόδους αντιμετώπισης της διαταραχής.

Η Ακουστική Επεξεργασία αναφέρεται στην ικανότητα και την αποτελεσματικότητα με την οποία το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) αξιοποιεί τις ακουστικές πληροφορίες. Η Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας αναφέρεται στις δυσκολίες στην αντιληπτική επεξεργασία των ακουστικών πληροφοριών στο ΚΝΣ. Πρόκειται για μια διαταραχή, πρωτίστως, της προσαγωγού οδού, η οποία, παρόλο που ορίζεται ως μια ανεπάρκεια στη νευρική επεξεργασία, δεν οφείλεται σε υψηλού επιπέδου γλωσσικούς, γνωστικούς ή συναφείς παράγοντες. Οι δυσκολίες στην αντιληπτική επεξεργασία εκδηλώνονται ως φτωχή επίδοση σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες δεξιότητες: εντόπιση και πλευρίωση του ήχου, ακουστική διάκριση, αναγνώριση ακουστικού σχήματος, χρονικές πτυχές της ακοής, ακουστική επίδοση με ανταγωνιστικά ακουστικά σήματα και ακουστική επίδοση με αλλοιωμένα ακουστικά σήματα.

Διάκριση μεταξύ Διαταραχής Ακουστικής Επεξεργασίας και Άλλων Διαταραχών

Ο όρος ακουστική επεξεργασία, συχνά, χρησιμοποιείται αόριστα από τα άτομα σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, εννοώντας πολλά διαφορετικά πράγματα, και η ταμπέλα ΔΑΕ εφαρμόζεται (συχνά, λανθασμένα) σε μια ποικιλία δυσκολιών και διαταραχών. Το ΚΝΣ είναι υπεύθυνο για πολλές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η προσοχή και ο λόγος, μεταξύ άλλων. Για την αποφυγή σύγχυσης της ΔΑΕ με άλλες διαταραχές, οι οποίες μπορούν να επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου π.χ. να θυμάται, να προσέχει και να κατανοεί, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ΔΑΕ είναι μια ακουστική ανεπάρκεια, η οποία δεν είναι αποτέλεσμα μιας άλλης υψηλότερου επιπέδου γνωστικής, γλωσσικής ή άλλης σχετικής διαταραχής. Υπάρχουν αρκετές διαταραχές, οι οποίες μπορεί να επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου να καταλαβαίνει τις ακουστικές πληροφορίες. Για παράδειγμα, άτομα με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ) μπορεί, επίσης, να μην είναι καλοί ακροατές και να έχουν δυσκολία στην κατανόηση ή στην συγκράτηση των λεκτικών πληροφοριών. Ωστόσο, η πραγματική, νευρική επεξεργασία της ακουστικής οδού στο ΚΝΣ είναι άθικτη. Αντί αυτού, είναι η διάσπαση προσοχής, η οποία επηρεάζει την ικανότητα τους να επεξεργάζονται ή να χρησιμοποιούν τις εισερχόμενες ακουστικές πληροφορίες. Παρόμοια, παιδιά με αυτισμό μπορεί να έχουν μεγάλη δυσκολία στην κατανόηση του προφορικού λόγου. Όμως, το αίτιο των δυσκολιών τους δεν είναι μια συγκεκριμένη ακουστική δυσλειτουργία, αλλά η υψηλότερου επιπέδου, σφαιρική ανεπάρκεια, γνωστή ως αυτισμός. Τέλος, παρόλο που οι όροι γλωσσική επεξεργασία και ακουστική επεξεργασία, ορισμένες φορές, χρησιμοποιούνται εναλλάξ, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν είναι το ίδιο πράγμα. Επομένως, δεν είναι σωστό να χρησιμοποιούμε την ταμπέλα ΔΑΕ σε αυτά τα άτομα, ακόμα και εάν πολλές από τις συμπεριφορές τους φαίνονται πολύ όμοιες με αυτές που συνδέονται με την ΔΑΕ. Ορισμένες φορές, ωστόσο, η ΔΑΕ μπορεί να συνυπάρχει με την ΔΕΠ/Υ ή άλλες διαταραχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μόνο η προσεκτική και ακριβής διάγνωση μπορεί να βοηθήσει στον διαχωρισμό των σχετικών επιδράσεων της κάθε μίας.

Διάκριση μεταξύ Διαταραχής Ακουστικής Επεξεργασίας και Βαρηκοΐας

Οι διαταραχές ακουστικής επεξεργασίας διαφέρουν με τρεις σημαντικούς τρόπους, από τους άλλους τύπους βαρηκοΐας. Πρώτον, η ακουστική ευαισθησία σε ένα ακοόγραμμα είναι, συχνά, εντός φυσιολογικών ορίων σε ασθενείς με διάγνωση ΔΑΕ. Δεύτερον, οι ασθενείς με ΔΑΕ, συνήθως, έχουν εξαιρετική επίδοση λεκτικής αναγνώρισης σε ήσυχες συνθήκες ακρόασης. Τα σκορ λεκτικής αναγνώρισης είναι, συχνά, 100% για κάθε αυτί. Τρίτον, η πλειοψηφία των ασθενών με ΔΑΕ δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη παθολογία του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως έναν όγκο, μία αγγειακή ανωμαλία ή μία εγκεφαλική κάκωση. Παρόλα αυτά, η ΔΑΕ μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ακοή και την επικοινωνία.

Διάγνωση της Διαταραχής Ακουστικής Επεξεργασίας

Η αξιολόγηση της ακουστικής επεξεργασίας και η διαφοροδιάγνωση της ΔΑΕ από άλλες διαταραχές απαιτεί κατάλληλο εξοπλισμό, συστοιχία δοκιμασιών, παρατηρητικότητα, προσοχή και έμπειρους κλινικούς. Η ακριβής διάγνωση της ΔΑΕ πρέπει να γίνεται από έναν ακοολόγο και άλλους επαγγελματίες (εάν κριθεί απαραίτητο) χρησιμοποιώντας μια ποικιλία μέτρων τα οποία αξιολογούν τις δεξιότητες που σχετίζονται με την ακοή. Π.χ., ο ακοολόγος θα χορηγήσει ένα σύνολο ακοολογικών δοκιμασιών, ο εκπαιδευτικός μπορεί να παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την ακουστική και μαθησιακή συμπεριφορά στο σχολικό περιβάλλον, ο ψυχολόγος μπορεί να αξιολογήσει τις γνωστικές δεξιότητες, ο λογοπαθολόγος θα προσδιορίσει τις ικανότητυες του δεκτικού και εκφραστικού λόγου καθώς και το γραπτό λόγο, κτλ.

Τα άτομα με ΔΑΕ μπορεί να εμφανίσουν μια ποικιλία ακουστικών δυσκολιών. Για παράδειγμα, ορισμένες φορές, μπορεί να συμπεριφέρονται σα να έχουν μια βαρηκοΐα, και συχνά να ρωτάνε για επανάληψη ή διευκρίνιση. Μπορεί να έχουν δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας σε θορυβώδη περιβάλλοντα, στην ακολουθία εντολών και στην διάκριση ομιλητικών ήχων που μοιάζουν ακουστικά. Στο σχολείο, τα παιδιά με ΔΑΕ μπορεί να έχουν δυσκολία με τον συλλαβισμό, την ανάγνωση και την κατανόηση πληροφοριών οι οποίες παρουσιάζονται λεκτικά μέσα στην τάξη. Συχνά, η επίδοσή τους σε εργασίες, οι οποίες δεν στηρίζονται στην ακοή, είναι πολύ καλύτερη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι αυτοί οι ίδιοι τύποι συμπτωμάτων μπορούν να εμφανιστούν σε παιδιά, τα οποία δεν εμφανίζουν ΔΑΕ. Επομένως, θα πρέπει να θυμόμαστε πάντα ότι όλες οι γλωσσικές και μαθησιακές δυσκολίες δεν οφείλονται στη ΔΑΕ και ότι όλες οι περιπτώσεις ΔΑΕ δεν οδηγούν σε γλωσσικές και μαθησιακές δυσκολίες. Επίσης, η ΔΑΕ δεν μπορεί να διαγνωστεί από μια λίστα ελέγχου συμπτωμάτων.

Οι περισσότερες από τις ακοολογικές δοκιμασίες προϋποθέτουν να είναι ο εξεταζόμενος τουλάχιστον επτά ετών, επειδή υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα στην βαθμολογία στα μικρότερα παιδιά. Μόλις γίνει η διάγνωση της ΔΑΕ, είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί ο τύπος της ακουστικής ανεπάρκειας που εμφανίζει ένα συγκεκριμένο παιδί, έτσι ώστε να προταθούν εξατομικευμένες δραστηριότητες χειρισμού και θεραπείας, οι οποίες να απευθύνονται στους συγκεκριμένους τομείς δυσκολιών του παιδιού.

Αντιμετώπιση της Διαταραχής Ακουστικής Επεξεργασίας

Η παρέμβαση για ΔΑΕ θα πρέπει να εφαρμόζεται όσο το δυνατόν πιο σύντομα μετά την διάγνωση για να αξιοποιείται η πλαστικότητα του ΚΝΣ, να μεγιστοποιούνται τα επιτυχή θεραπευτικά αποτελέσματα και να ελαχιστοποιούνται οι εναπομένουσες λειτουργικές ανεπάρκειες. Δεδομένης της επίδρασης της ΔΑΕ στην ακοή, την επικοινωνία και την ακαδημαϊκή επιτυχία, και αναλογιζόμενης της συχνής συνύπαρξης της ΔΑΕ με σχετικές διαταραχές λόγου και μαθησιακές δυσκολίες, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό η παρέμβαση να είναι ευρεία και περιεκτική.

Οι στόχοι της θεραπείας και της αντιμετώπισης καθορίζονται βάση των ευρημάτων των διαγνωστικών δοκιμασιών, του ιατρικού ιστορικού του ατόμου, των συναφών δεδομένων από ψυχοεκπαιδευτικές αξιολογήσεις και των αξιολογήσεων ομιλίας-λόγου, και θα πρέπει να εστιάζουν στην αποκατάσταση των ανεπαρκών δεξιοτήτων και στην αντιμετώπιση της επίδρασης της διαταραχής στο άτομο. Αυτό χαρακτηριστικά επιτυγχάνεται μέσω τριών συστατικών προσεγγίσεων, οι οποίες χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα:

Άμεση αποκατάσταση δεξιοτήτων.
Αντισταθμιστικές στρατηγικές.
Περιβαλλοντικές τροποποιήσεις.

Η άμεση θεραπεία της ΔΑΕ αποσκοπεί στην αποκατάσταση της διαταραχής. Υπάρχει μια ευρεία ποικιλία θεραπευτικών δραστηριοτήτων, που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ακουστικές ανεπάρκειες. Ορισμένες μπορεί να βασίζονται σε υπολογιστή, ενώ άλλες μπορεί να περιλαμβάνουν εξατομικευμένη εκπαίδευση με έναν θεραπευτή.

Οι αντισταθμιστικές στρατηγικές, συνήθως, αποσκοπούν στην ενδυνάμωση των κεντρικών παραγόντων (γλώσσα, μνήμη, προσοχή, επίλυση προβλημάτων και άλλες γνωστικές δεξιότητες), έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της ακουστικής διαταραχής.

Τέλος, ο βασικός σκοπός των περιβαλλοντικών τροποποιήσεων είναι η βελτίωση της επεξεργασίας των ακουστικά παρουσιαζόμενων πληροφοριών. Οι συστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (FM Σύστημα), οι οποίες βοηθούν την ακρόαση, προτάσεις για την θέση του εκπαιδευτικού για να βελτιωθεί η παροχή των πληροφοριών και άλλες μέθοδοι για την μεταβολή του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε το παιδί με ΔΑΕ να μπορεί να εστιάσει την προσοχή του στο μήνυμα.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει μια μέθοδος σίγουρης και ολοκληρωτικής θεραπείας της ΔΑΕ. Η θεραπεία της ΔΑΕ πρέπει να είναι άκρως εξατομικευμένη και στοχευμένη στην ανεπάρκεια. Το ότι μια συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση έχει αποδειχτεί επιτυχημένη για ένα παιδί, αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι αποτελεσματική και για ένα άλλο. Επομένως, το κλειδί για μια κατάλληλη θεραπεία είναι η ακριβής και προσεκτική διάγνωση από έναν ακοολόγο.

Ο βαθμός στον οποίο οι ακουστικές ανεπάρκειες ενός συγκεκριμένου παιδιού θα βελτιωθούν με τη θεραπεία, δεν μπορεί να προσδιοριστεί εκ των προτέρων. Εκεί που ορισμένα παιδιά με ΔΑΕ εμφανίζουν μια βελτίωση των δυσκολιών τους, άλλα μπορεί να παρουσιάσουν κάποιον εναπομείναντα βαθμό της ανεπάρκειας, παρόλα αυτά. Ωστόσο, με την κατάλληλη παρέμβαση, όλα τα παιδιά με ΔΑΕ μπορούν να μάθουν να είναι ενεργοί συμμετέχοντες στην ακουστική, μαθησιακή και επικοινωνιακή επιτυχία, παρά θύματα μιας ύπουλης ανεπάρκειας.

Για περισσότερες πληροφορίες ή για να προγραμματίσετε ένα ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.