Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση

Το Τραύμα αποτελεί μία από τος κυριότερες αιτίες θανάτων και αναπηρίας κυρίως στα νέα άτομα. Οποιαδήποτε κάκωση κεφαλής π.χ. από τροχαίο ατύχημα, μπορεί να προκαλέσει κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ). Στην χώρα μας, το 2014 έγιναν 11679 τροχαία ατυχήματα με αποτέλεσμα 801 νεκρούς και 15085 τραυματίες. Η ΚΕΚ ορίζεται ως οποιοσδήποτε τραυματισμός του κρανίου και του εγκεφάλου. Διαιρείται σε ανοιχτή και κλειστή ΚΕΚ. Στην ανοικτή ο εγκέφαλος εκτίθεται στο εξωτερικό περιβάλλον ενώ στην κλειστή ο εγκέφαλος δεν εκτίθεται στο εξωτερικό περιβάλλον.

Ανοιχτή ή διαμπερής εγκεφαλική κάκωση: Σε αυτές τις κακώσεις, ένα ξένο αντικείμενο (πχ., μια σφαίρα) εισέρχεται στον εγκέφαλο και προκαλεί βλάβη σε συγκεκριμένη περιοχή. Αυτή η εστιακή, ή εντοπισμένη, βλάβη εμφανίζεται σε όλη τη διαδρομή του αντικειμένου μέσα στον εγκέφαλο. Τα συμπτώματα ποικίλουν, ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου, που έχει υποστεί την βλάβη.

Κλειστή εγκεφαλική κάκωση: Οι κλειστές εγκεφαλικές κακώσεις προκαλούνται από ένα χτύπημα στο κεφάλι, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, σε ένα τροχαίο ατύχημα, όταν π.χ. το κεφάλι χτυπά στο παρμπρίζ, αλλά το κρανίο διατηρείται ακέραιο. Οι παραπάνω κακώσεις προκαλούν δύο τύπους εγκεφαλικών βλαβών:

Πρωτογενής βλάβη, η οποία είναι βλάβη που συντελείται τη στιγμή της πρόσκρουσης και μπορεί να περιλαμβάνει π.χ. κρανιακό κάταγμα, κ.α.. Το μεγαλύτερο ποσοστό της τραυματικής εγκεφαλικής βλάβης λαμβάνει χώρα άμεσα την στιγμή του ατυχήματος.

Δευτερογενής βλάβη, η οποία είναι επιπρόσθετη εξελισσόμενη εγκεφαλική βλάβη, που επιτείνει ακόμα περισσότερο τα γνωστικά ελλείμματα, η οποία είναι δυνατόν να λαμβάνει χώρα ώρες αλλά και μέρες μετά το τραύμα και μπορεί να περιλαμβάνει π.χ. αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση, οίδημα, αιμάτωμα, ισχαιμία και λοίμωξη.

Τι διαταραχές εμφανίζονται έπειτα από μια ΚΕΚ;

Τα άτομα με μια εγκεφαλική κάκωση, συχνά, έχουν γνωστικές και επικοινωνιακές διαταραχές, οι οποίες εξασθενούν σημαντικά την ικανότητα τους να ζουν ανεξάρτητοι. Αυτές οι διαταραχές ποικίλουν, ανάλογα το πόσο εκτεταμένη είναι η εγκεφαλική βλάβη και τη θέση του τραύματος.

Οι επιζήσαντες εγκεφαλικών κακώσεων μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν τις λέξεις που χρειάζονται για να εκφράσουν μια ιδέα ή να εξηγήσουν κάτι μέσω της ομιλίας και/ή της γραφής. Μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν γραπτά και προφορικά μηνύματα, σα να προσπαθούν να μάθουν μια δεύτερη γλώσσα. Επίσης, μπορεί να έχουν δυσκολία με το συλλαβισμό, την γραφή και την ανάγνωση. Μπορεί να έχουν δυσκολία με την κοινωνική χρήση του λόγου (πραγματολογία) λόγω μειωμένων αναστολών και λαθών στην κρίση. Για παράδειγμα, μπορεί να έχουν δυσκολία με την εναλλαγή σειράς στη συζήτηση, με τη διατήρηση ενός θέματος συζήτησης, να βρίζουν, να γελούν ακατάλληλα κ.α..

Τα άτομα με ΚΕΚ μπορεί να παρουσιάζουν γρήγορες εναλλαγές στη συναισθηματική τους διάθεση (αντιδρούν υπερβολικά, π.χ. από την υπερβολική χαρά στην υπερβολική μελαγχολία και από την ηρεμία στην έκρηξη θυμού) ή είναι "αναίσθητα" (χωρίς συναισθηματικό επηρεασμό) στα προβλήματα των άλλων. Ένα συχνό παράπονο από τις οικογένειες και τους φίλους είναι ότι το άτομο έχει λίγη ή καθόλου επίγνωση του πόσο ακατάλληλα φέρεται, φαίνεται διαφορετικός σαν κάτι να άλλαξε μετά το ατύχημα.

Πρόσθετα σε όλα τα προαναφερθέντα, οι μύες των χειλιών και της γλώσσας μπορεί να είναι πιο αδύναμοι ή λιγότερο συντονισμένοι, έπειτα από μια ΚΕΚ. Το άτομο μπορεί να έχει δυσκολία να μιλήσει καθαρά ή μπορεί να μην είναι ικανό να μιλήσει αρκετά δυνατά, ώστε να ακουστεί σε μια συζήτηση. Οι μύες μπορεί να είναι τόσο αδύναμοι, που το άτομο να μην μπορεί να μιλήσει καθόλου. Οι αδύναμοι μύες μπορούν, επίσης, να επηρεάσουν την ικανότητα αποτελεσματικής μάσησης και κατάποσης.

Αν και τα γνωστικά ελλείμματα ποικίλλουν μετά από μία ΚΕΚ, κάποια κοινά πρότυπα είναι πολύ συνηθισμένα σε άτομα με ΚΕΚ. Τα άτομα μπορεί να έχουν δυσκολία με την επίγνωση του περιβάλλοντος, τον προσανατολισμό, την προσοχή, τη μνήμη, τη μάθηση και ανάκληση νέων πληροφοριών, την επίλυση προβλημάτων, και την εκτελεστική λειτουργικότητα (πχ., καθορισμός στόχων, σχεδιασμός, εφαρμογή, επίγνωση, αυτό-έλεγχος και αξιολόγηση). Τα παραπάνω προβλήματα έρχονται σε αντίθεση με την εκτίμηση της νοημοσύνης τους, η οποία παραμένει συνήθως ανέπαφη.

Δεν παρουσιάζονται όλες οι παραπάνω δυσκολίες και με την ίδια ένταση σε όλα τα άτομα που είχαν μια ΚΕΚ. Η κλινική εικόνα της γνωστικής εξασθένησης του κάθε ατόμου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως, την αρχική εγκεφαλική βλάβη, τις δευτερογενείς βλάβες που αναπτύσσονται, την ηλικία του, τη γενικότερη σωματική του κατάσταση, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητά του πριν το ατύχημα και την υποστήριξη του από την οικογένεια και τις υπηρεσίες υγείας.

Ο λογοπαθολόγος, ως μέλος της ομάδας αποκατάστασης, θα αξιολογήσει τον λόγο, την ομιλία, την προσοχή, την αντίληψη, τη συγκέντρωση, τη μνήμη, την επίλυση προβλημάτων και μία ποικιλία άλλων δεξιοτήτων. Τα δεδομένα της αξιολόγησης θα χρησιμοποιηθούν για τον σχεδιασμό ενός κατάλληλου προγράμματος παρέμβασης που θα βοηθήσει το άτομο να αντισταθμίσει τις κατάλοιπες διαταραχές, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν π.χ. δυσκολίες στην ανάκληση λέξεων, στην γλωσσική επεξεργασία, στην επίλυση προβλημάτων, διαταραχές μνήμης, παρορμητική και κοινωνικά ενοχλητική συμπεριφορά κ.α..

Για περισσότερες πληροφορίες ή για να προγραμματίσετε ένα ραντεβού, επικοινωνήστε μαζί μας.

Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση

Τι διαταραχές εμφανίζονται έπειτα από μια ΚΕΚ;

​